Dlaczego wełna to najlepszy materiał na zimę

Jednym z najbardziej pożądanych i popularnych surowców do wyrobu swetrów oraz akcesoriów zimowych jest wełna. Świetnie sprawdzą się też jej pochodne i mieszanki z innymi włóknami naturalnymi jak na przykład bawełna lub sztucznymi jak wiskoza. Cechy wełny sprawiają, że swetry, szaliki i czapki wełniane są idealne na chłodne dni.

Samym terminem „wełna” określa się wyłącznie włókno pozyskane z owiec. W nazwach włókien pozyskanych z innych zwierząt dodaje się przymiotnik określający pochodzenie np. wełna kozia, wełna wielbłądzia itp. W zależności od rodzaju włókien, materiał z nich wykonany ma określone właściwości. Grubość włókien wyraża się w mikrometrach (tzw. mikronach), a im mniejsza wartość, tym cieńsze i delikatniejsze włókno. Dla przykładu włókna wikunii mają około 6-12 μm grubości, włókna merynosa mieszczą się w przedziale 15-18 μm (ultrafine merino) i ok. 18-24 μm (merino), zaś wełna z polskich owiec ma ok. 26-29 μm.

Proces pozyskania włókien wełny dzieli się na 5 etapów:

1. STRZYŻENIE (lub wyczesywanie jak w przypadku angory) uwłosienia.

2. SORTOWANIE zebranego surowca, grupując według zbliżonych właściwościach przędnych. Najlepszej jakości wełna pochodzi z łopatek i boków, najgorsza zaś z kończyn i podbrzusza.

3. PRANIE, czyli usuwanie brudu, tłuszczopotu i drobnych zanieczyszczeń roślinnych. Proces ten odbywa się w miękkiej, ciepłej wodzie z dodatkiem specjalnego, łagodnego mydła. Podczas prania od tłuszczopotu oddziela się lanolina – substancja tłuszczowa, wykorzystywana m.in. do produkcji kremów, maści i mydeł.

4. KARBONIZACJA, czyli działanie na mokrą, wypraną wełnę rozcieńczonym kwasem siarkowym. Kwas powoduje osłabienie celulozy, która podczas powolnego suszenia rozpada się (zwęgla). Dzięki temu zanieczyszczenia roślinne, których wcześniej nie udało się usunąć metodami mechanicznymi, łatwo pokruszyć.

5. PŁUKANIE w czystej wodzie w celu usunięcia resztek zanieczyszczeń i kwasu pozostałego po karbonizacji.

WO (ang. wool) WEŁNA OWCZA – najpopularniejsza, dosyć szorstka, ciepła. Jej właściwości są różne w zależności od rasy owiec.

WEŁNA Z MERYNOSA (ang. merino wool, merino) – z owiec rasy merynos. Jedna z najbardziej wartościowych włókien wełnianych. Niezwykle miękka, wytrzymała, antybakteryjna, przyjazna dla środowiska, elastyczna, lekka, sprawdzi się latem.

WS (ang. cashmere) KASZMIR – pozyskiwany z kóz kaszmirskich hodowanych w Azji i w pobliżu Himalajów. Odznacza się nadzwyczajną miękkością, małą i równomierną grubością oraz połyskiem. Niestety jeden z najdroższych materiałów wełnianych.

WM (ang. mohair) MOHER – wełna z kóz angorskich hodowanych w Turcji, Hiszpanii i Francji. Ma jedwabisty połysk, jest miękka i – w przeciwieństwie do wełny owczej – nie ma zdolności do spilśniania (łączenia włókien w zbitą masę).

WG (ang. vicuna) WEŁNA Z WIKUNI (kuzynki lamy, dobro narodowe Peru). Daje więcej ciepła, niż wełna z jakiegokolwiek innego zwierzęcia, a wyroby z niej są towarem luksusowym, produkowanym na małą skalę jako serie limitowane. To najdroższa wełna na świecie – jej cena bywa nawet czterokrotnie wyższa od ceny drogiego kaszmiru!

WP (ang. alpaca) WEŁNA Z ALPAKI – odznaczająca się wyjątkowym ciepłem i właściwościami termoizolacyjnymi oraz lekkością materiału. Mocny i sprężysty materiał, nie powodujący uczuleń, a w jego włóknach nigdy nie rozwijają się roztocza.

WL (ang. llama) WEŁNA Z LAMY – o włóknach podobnych do alpaki, ale grubszych i mniej „premium”. Jest lekka, miękka i delikatna, wytrzymała i odporna na oleje oraz chemikalia. Niestety trudniejsza w obróbce i mniej elastyczna niż alpaka.

WA (ang. angora) WEŁNA ANGORSKA – pozyskana poprzez wyczesywanie (rzadziej strzyżenie) królików szlachetnej rasy angorskiej. Włókna są puszyste, miękkie, lekkie, sprężyste, o jedwabnym połysku i zazwyczaj używa się ich jako domieszkę do wełny owczej.

WY (ang. Yak) WEŁNA Z JAKA – drobne włókna są uważane za cieplejsze od merino, tak miękkie jak kaszmir i twarde jak wełna wielbłądzia. Ponadto ma większy połysk od wełny owczej i jest od niej średnio o 10-15% cieplejsza.

WK (ang. camel hair) WEŁNA WIELBŁĄDZIA – włókna składają się z dwóch części: włosa okrywowego (prosty, grubszy) i podszerstka (miękki i delikatny). Jest lekka, gładka, miękka, lśniąca, ale mniej elastyczna i bardziej wrażliwa na chemikalia od wełny owczej.

Wełna strzyżona z żywych owiec. Wyroby z niej wykonane są opatrzone znakiem WOOLMARK, spełniając wymagania jakościowe określone przez Międzynarodowy Sekretariat Wełny w Londynie (International Wool Secretariat). Obecnie IWS nie istnieje już jako niezależna organizacja. Jego funkcje przejęły inne instytucje promujące wełnę, takie jak Australian Wool Innovation (AWI) czy organizacje wspierane przez rządy krajów produkujących wełnę, np. przez brytyjskie ministerstwo spraw zagranicznych Foreign, Commonwealth & Development Office.
Zaś włókna zawierające w sobie domieszkę innych włókien przy 60% zawartości żywej wełny, oznaczone są symbolem żywa wełna z domieszką.

Uwaga!

Czytaj dokładnie metki! Nie daj się nabrać na opis „sweter wełniany”, który w składzie ma raptem 5% wełny, albo zamiast niej jest akryl! Przyjmuje się, że dobrej jakości, ciepłe wełniane swetry powinny mieć w składzie ok. 70-80% wełny. Resztę mogą stanowić inne włókna, np. bawełna. W ostateczności poliester lub poliamid (dwóch ostatnich włókien im jest w składzie mniej tym lepiej, max. 20%). Stosunkowo niewielka ilość syntetyków przedłuża żywotność wełnianego wyrobu i zapobiega jego rozciąganiu oraz deformacji.

Ubrania i akcesoria zimowe jak czapki, szaliki i rękawiczki, mają chronić nas przed opadami, wiatrem, niższą temperaturą
i utratą ciepła. W tym przypadku świetnie sprawdzi się wełna, która spośród wszystkich włókien naturalnych ma największą higroskopijność na poziomie 50%! Ciężko jest ją zwilżyć czy przemoczyć, więc Twoja wełniana czapka nawet podczas opadów deszczu lub śniegu pozostanie długo sucha. Wełna świetnie chroni nas przed niskimi temperaturami i utratą ciepła, przy jednoczesnej swobodnej cyrkulacji powietrza i odprowadzaniu wilgoci z powierzchni skóry. Dzięki temu będzie nam przyjemnie ciepło i nie zapocimy się w grubym wełnianym swetrze czy czapce. Niestety wełna nie jest wiatroszczelna, więc o ile ochroni nas przed niskimi temperaturami czy opadami, to przed silnym wiatrem już nie.

Zapoznaj się z poniższą tabelą, by poznać wszystkie wady i zalety wełny.