Pora na omówienie czynności, którą większość z nas wykonuje regularnie, niektórym nawet sprawia przyjemność, innym spędza sen z powiek. Mam na myśli PRANIE. Chcąc mieć czyste ubrania musimy zaprzyjaźnić się z pralką lub zainwestować w usługi pralni. Osobiście zaliczam się do grona kobiet, które uwielbiają prać. Chętnie korzystam z większości programów pralki, stosuję przydatne triki i gadżety oraz czytam symbole na metkach. Wszystko po to, by moje tekstylia – ubrania, bielizna, pościel i ręczniki – były nie tylko czyste, ale też niezniszczone by służyły dłużej. W serii wpisów „Jak prać by nie zwariować”, przekażę Ci wszystko to, co wiem, aby czynność ta była przyjemniejsza, prostsza  i bezpieczniejsza dla ubrań.

Po co symbole na metkach?

Sama czynność prania, jest z nami od stuleci i przez ten czas bardzo ewoluowała. Począwszy od użycia piasku, którym pocierano zabrudzenia, aby dzięki szorstkim kwarcowym ziarnom oddzielić brud od materiału, aż po dzisiejsze metody, które wykorzystują najnowsze zdobycze technologiczne. Przy dosyć prymitywnych sposobach pozbywania się brudu, instrukcje nie były nikomu potrzebne. Zaczęło się to zmieniać gdy w XIX wieku powstała pierwsza maszyna piorąca i rozpoczęła się era pralek. Razem z nimi pojawiły się detergenty. Wzrastała świadomość dotycząca procesu prania i pielęgnacji ubrań z różnych materiałów. Z czasem narodziła się oczywista potrzeba usystematyzowania sposobu konserwacji odzieży i stworzenia prostej, czytelnej, jednolitej instrukcji. Chcieli tego zarówno producenci materiałów czy ubrań jak i sami użytkownicy. Miało to zapobiec niszczeniu tekstyliów oraz pomóc przy samej  czynności prania.

Symbole, a właściwie piktogramy, zostały opracowane w taki sposób, aby przekazywały istotne informacje bez względu na język którym ich odbiorca się posługuje. Miały być proste, czytelne i ujednolicone. Niestety do tej pory nie dla wszystkich są łatwe do rozszyfrowania. Jednak uwierz mi, że są całkiem logiczne. Ponadto muszą się znajdować – z kilkoma wyjątkami – na wszystkich wyrobach tekstylnych, a ich znaczenie i sposób użycia są opisane w normach systemu oznaczania sposobu konserwacji z zastosowaniem symboli. Ten artykuł powstał na podstawie normy PN-EN ISO 3758:2012.

Kolejność piktogramów

Zacznę od tego, że zarówno wygląd piktogramów jak i ich kolejność nie jest przypadkowa. Pierwszy dotyczy procesu prania, kolejne to bielenie, suszenie, prasowanie oraz ostatni dotyczący profesjonalnej konserwacji. Zauważ, że jest ona zgodna z kolejnymi procesami konserwacji odzieży. Najpierw coś pierzesz, ewentualnie bielisz, potem musisz wysuszyć by wyprasować. Gdy zastanawiasz się, czy dana rzecz wymaga profesjonalnej pielęgnacji, spójrz na ostatni symbol. Zdarzają się metki zaprojektowane w taki sposób, że symbole nie są w opisanej wyżej kolejności, albo są w okręgu, kolumnach czy innej konfiguracji graficznej.

Ogólny wygląd

Ogólnie wszystkie opisane symbole mają swój indywidualny kształt do którego dodawane są poszczególne cechy np. temperatura prania, sposób suszenia czy bielenia. Najłatwiej zapamiętać je metodą skojarzeń.

Informacje szczegółowe

Znając już podstawowe oznaczenia kolejnych etapów konserwacji, należy dodać do nich informacje szczegółowe jak np. temperaturę, sposób obróbki, zakazane czynności. Oprócz tych podanych poniżej, dodawane są też litery, wypełnienia oraz specyficzne oznaczenia. Wszystkie możliwe opcje zebrałam na tablicach informacyjnych.

Dodatkowe opisy słowne

Dopuszczalne jest także stosowanie dodatkowych opisów słownych. Poniżej zebrałam te najczęściej spotykane. Mogą się one przydać, gdy jakaś część zalecanej formalnej procedury konserwacji, byłaby za ostra dla danego wyrobu (lub innych wyrobów czyszczonych razem z nim). Zaleca się ograniczenie do minimum liczby słów.

— tylko profesjonalne czyszczenie skóry
— nie stosować rozjaśniaczy optycznych
— stosować siatkę do prania
— nie prasować z parą
— tylko parowanie
— nie zamaczać
— zalecane żelazko parowe
— suszyć z dala od bezpośredniego źródła ciepła
— nadać kształt podczas nawilżania
— suszenie na sznurze
— nadać kształt i suszyć w stanie rozłożonym
— suszyć ociekający wyrób/suszyć bez wyżymania
— nie suszyć na słońcu

Jak to wygląda w praktyce?

Niestety niewiele osób stosuje się do zaleceń konserwacji umieszczonych na metce. Często powoduje to skurczenie, rozciągnięcie oraz szybsze zniszczenie ubrań. Producenci zwracają uwagę, aby użytkować wyroby zgodnie z ich przeznaczeniem i dbać o nie według instrukcji umieszczonej na metce. Zdarza się, że sami zaniżają np. temperatury prania lub prasowania i może to wynikać zarówno z troski o klientów jak i zmniejszenia ilości reklamacji (a raczej obowiązku ich pozytywnego rozpatrzenia). Znane są też przypadki zawyżania wytrzymałości wyrobu – mimo ostrzeżeń producentów surowców. Najczęściej jest to poprzedzone wieloma testami i ma na celu zwiększenie rangi produktu, jego użyteczności lub wyróżnienie go na tle konkurencji. W takim przypadku najwięcej ryzykuje producent danego produktu, a nie dostawca lub/i producent materiałów czy dodatków.

Tabele symboli

Poniżej znajdziesz grafikę ze wszystkimi symbolami konserwacji wraz z ich objaśnieniem. Zachęcam do pobrania jej, wydrukowania i umieszczenia blisko pralki. Będzie Twoim drogowskazem na kolejne lata i już nigdy nie zabłądzisz w gąszczu nieznanych symboli.